10.04.2018

UK’nin nükleer düzenleyici otoritesi Office for Nuclear Regulation (ONR), Hinkley Point C nükleer santralinde EDF Energy’nin yönetimsel hatalarının güvenlik zafiyetlerine neden olabileceğini söyledi. Müfettiş, tedarik zinciri yönetiminde bazı sıkıntılar tespit etmiş. ONR raporu burada.

Ayrıca, Hinkley ile aynı tip olan ve yine EDF tarafından yapılan Flamanville nükleer santralindeki kaynak sorununun da düşünülenden daha kötü ortaya çıktı. EDF, Hindistan’ın 10 adet üçüncü nesil tasarım EPR nükleer santral siparişinden 1 tanesini bile teslim etmiş değil.

Aynı EDF, 2035’e kadar 8 milyar € yatırımla 10 GW enerji depolama kapasitesi geliştirmiş olmayı planlıyor.

Nükleer ile alakalı Güney Kore’den ilginç bir örnek paylaşmak istiyrum bu vesileyle (kaynak): Güney Kore’nin elektrik enerjisi üretiminde nükleerin payı %30, kömür %40, gaz %22 ve yenilenebilir ise %4. 24 adet nükleer reaktörün faal olduğu ülkenin Başkanı Moon, 2030 itibariyle yenilenebilir enerjinin payının %20’ye çıkarılacağını taahhüt etmişti. Ülkenin en eski reaktörü Kori 1 geçtiğimiz Haziran ayında kapatılmıştı. Moon, Kori 1’in kapatılma töreninde yaptığı konuşmada erken inşaat aşamasındaki Shin-Kori 5 ve 6 santrallerinin ise devam etmeyeceğini söylemişti. Ancak, muhalefet ve nükleer bilim insanlarının buna karşı çıkması neticesinde rastgele seçilen 471 vatandaştan oluşan bir komitede yapılan oylama sonucunda %59.5 ile santral inşaatının devamı yönünde karar çıktı.


Total’in Shetland’daki gaz platformu Alwyn’da kullanılmak üzere Avusturya firması Taurob tarafından geliştirilen robot (görsel) bu yıl içerisinde platforma yerleştirilecek. Platformda 120 kişi çalışıyor ve robot, gaz kaçaklarını tespit etmekte kullanılacak.


UK’deki shale gas geliştirme çalışmalarında yeni bir aşamaya gelinmiş gözüküyor. Hidrolik çatlatma (fracking) firması Cuadrilla, Lancashire’daki sahada yatay sondajın tamamlandığını duyurdu.


Devletler mi EIA’ya güvenerek politika geliştiriyor, yoksa IEA devlet politikalarına göre mi projeksiyon ortaya koyuyor bir türlü netliğe kavuşmadı anlaşılan. Zira, IEA, Oil Change International adlı bir STK tarafından eleştiriye maruz kalmış ve fosil yakıt endüstrisine bağlı olmakla suçlanıyor.

Herhangi bir yeşilci STK benim nezdimde direk negatif algıya sahip. Bu da onlardan birisi.


Japon SoftBank geçtiğimiz Cuma günü  Kanadalı Nemaska Lithium’un %9.9’luk hissesini satın aldığını duyurdu. Vestel’in 25 GWh/yıl kapasiteli batarya projesi Proje Bazlı Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında desteklenecek. Vestel’in yatırım tutarı 28 milyar lira olarak açıklandı.

Oyak Renault’un da 493 milyon liralık hibrit motor üretimi teşvik kapsamında desteklenecek.

Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar’ın destekleri arasında faiz veya hibe desteği ile sermaye desteği gibi bugüne kadar sunulmayan kalemler var.

Ben açıkçası projelere sağlanması planlanan sermaye desteğini merak ettim.

Elektrikli araba dönüşümüyle alakalı iki kelam etmek istedim bu vesileyle; ben, bu dönüşümün sektörel bazlı olacağına inanan biriyim. Mesela, servis sektörü, ticari kiralama vs gibi. Uzun vadeli filo kiralama sektörünü özellikle önemli görüyorum; ama üreticilerin üretim kapasitesi de kısıtlı, örneğin Chevy Bolt EV’nin üretim kapasitesi 25-30 bin/yıl kadar. Tesla da üretim adetlerini artırmayı başarmış gibi (bkz), ilk çeyrekte 11730 adet Model S üretilmiş.


Uber, elektrikli bisiklet kiralama işi yapan Jump Bikes’ı 100-200 milyon USD gibi bir bedelle satın aldı. 30 dakikalık kullanım 2$ (+ bazı ilave masraflar varmış).


BNEF New Energy Pioneers 2018 listesinde bildiğim 3 firma var; i) Advanced Microgrid Solutions, ii) Bidgely, iii) LO3 Energy. Bidgely’den özellikle bahsetmek istiyorum; bu firma, energy disaggregation konusunda çalışıyor. 2015 yılındaki araştırmalarına göre %98 doğruluk sağlayabiliyordu. Zamanında kendi çalıştığım enerji şirketine bu gibi cihaz geliştirilmesini önermiş, İTÜ’den firmalarla görüşmüştüm; ama sonuç alamamıştım. Geçtiğimiz günlerde de, geliştirilmesi için görüştüğüm ve “yapamayız” diyen firma (Nuvia) benzer bir cihazı TR piyasasına sunmuştu. Mail atarak tebrik etmiştim ilgili arkadaşları!


Bölgesel gerginlikler Brent petrolün varil fiyatını 70 dolara dayadı. Trump’ın Suriye ile alakalı vereceği karar da merakla bekleniyor.

ABD’nin Rus alüminyum şirketi Rusal’a getirdiği yaptırım sonrası Glencore yüzde 8.75’lik hisse değişimi planını iptal etti. Rusal’ın hisseleri yaptırım kararı sonrası yüzde 40 düşmüştü (2016 Ekim’den bu yana en düşük seviyeye geriledi hisse değeri). Rus parası Ruble de geriliyor.


Citic Resources Holdings, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’nde daha fazla rol alabilmek adına Çin’in Kuzeydoğu’sundaki performansı kötü bazı petrol varlıklarını ve maden sahalarını Kazakistan’a satmak ve karşılığında da Kazakistan’daki bazı enerji varlıklarında kendisine hisse devri yapılması üzerine görüşmeler yürütüyor.


Google, tükettiği elektrik enerjisinden daha çok yenilenebilir enerji satın alma hedefini yakaladı. Google’ın kontrata bağlı yenilenebilir enerji kaynaklarının toplam gücü 3 GW. En yakın rakibi Amazon ise 1.2 GW civarında.


British Gas, artan toptan satış fiyatları ve yeşil tarife maliyetlerinin etkisiyle enerji fiyatlarını yüzde 5.5 yükseltti.

Ofgem, Iresa firmasına, 40 dk telefonda bekleme süresi gibi şikayetlere ilişkin hususları çözene kadar yeni müşteri yasağı getirdi. ETKB’nin EDAŞ’lara getirdiği çağrı merkezi standartlarını düşününce ülke olarak bazı konularda hakikaten iyi noktalarda olduğumuzu değerlendirebiliriz.

23.10.2017

ABD Çevreyi Koruma Ajansı (US Environmental Protection Agency), namı diğer EPA, 2 çalışanının ve 1 danışmanının bugün düzenlenen iklim değişikliği konferansındaki konuşmasını iptal etmiş.

Global bir eğilim halini alan bu hususta atalarımızın güzel bir sözü var: “at sahibine göre kişner”.


Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Arslan, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi’nde ilk resmi tren seferinin 30 Ekim’de yapılacağını söyledi. 30 Ekim Kars’ın kurtuluş günü.


Geçtiğimiz hafta İskoçya’da işletmeye alınan yüzer rüzgar santraliyle alakalı NatGeo’da çıkan güzel bir yazı burada.


Mitsui O.S.K. Lines (MOL) Japonya, dünyanın en büyük FSRU gemisini teslim aldı. Gemi, 263 bin m3 LNG depolama kapasitesine sahip ve günlük 540 milyon m3 gaz boşaltabiliyor. Gemi, 2017 yılı içerisinde Türkiye’ye de gaz sağlayacak.


Avrupa’da Opel Ampera E adıyla satıylan Chevy Bolt EV konusunda tedarik sıkıntısı yaşayan Opel, bayilere sipariş almamasını söyledi.


Tesla, Deutsch Bank ile daha önce imzaladığı 600 milyon $’lık depo kredi sözleşmesine (warehouse loan agreement) ilave 500 milyonluk kredi daha imzaladı ve bu, satışlarının önemli bir kısmı haline gelen lease programı için kullanılacak.

Ayrıca, haberlere göre, Tesla, Çin Shanghai serbest ticaret bölgesinde %100 sahibi olduğu bir fabrika kurma konusunda otoritelerle anlaştı. Bu arada, Tesla, Shangai’de 50 tane supercharger ünitenin bir arada olduğu bir şarj istasyonu açtı (dünyadaki en büyük). Resim; yakından, geniş açıdan


SSE ve Drax, CO2 vergisinin artırılmasının gerektiğine yönelik mektup yazdı. SSE, UK’nin en büyük ikinci enerji tedarikçisi, Drax ise ülkenin en büyük elektrik üretim santralinin sahibi.


ABD’li shale gas üreticileri, maliyet ne olursa olsun büyüme stratejisinden değer maksimizasyonu stratejisine doğru kayıyor. Bu, artan talebe cevap verme konusunda gecikme ve dolayısıyla fiyatlarda yükselme anlamına gelebilir mi?


Güney kore lideri Moon Jae-in emri üzerine inşaatı Haziran’da durdurulan Shin Kori-5 ve Shin Kori-6 reaktörlerinin inşaatının devam etmesine yönelik devlet komisyon raporu tavsiyesini kabul ederken, nükleer phase out taahhütünü yinelemesi Korea Electric Power Corporation hisselerini %2.3 düşürdü.


Alman otomotiv devlerinin başı beladan kurtulmuyor. Avrupa Birliği ve Almanya Rekabet Otoriteleri VW ile Daimler’i, bir kaç 10 yıldır dizel ve diğer araç teknolojilerinde sabit fiyat uygulaması konusunda anlaştıkları iddiasıyla inceliyor. BMW ofislerinde de inceleme yapılmıştı.


Tespit: Operasyonel filo kiralama piyasasındaki otomobillerin %60’tan fazlası dizel yakıtlı. Dizel bir araç 100 km’de 5 lt yakıt tüketiyorsa, benzinli bir araç 8 lt tüketiyor. Benzinin lt fiyatı 5.3 lira iken, dizel yakıtın fiyatı 4.6 lira civarında.

Elektrikli aracın alım maliyetinin görece yüksekliği, yakıt maliyeti bağlamında dizel aracın benzinli araba göre de avantajlı olması elektrikli arabayı etkiliyor. Dolayısıyla, elektrikli araçların yaygınlaşmasında önemli bir mihenk noktası teşkil edebilir dizel konusundaki tedbirler.

Aşağıdaki tablo yakıt maliyeti konusunda fikir verecektir:

Yakıt
22500 km’de
15 bin km’de
15 bin km’de

Tablo verilerine esas varsayımlar şu şekilde:

  • Yılda 22500 ve 15000 km yol
  • Yakıt tüketimi (şehir içi, elektrikli araç şehir içi kullanımda ideal olduğundan)
    • Dizel 5 lt/100 km
    • Benzin 8 lt/100 km
  • Elektrik tüketimi (kWh/100 km) 16
  • Birim fiyatlar
    • Dizel 4.6 tl/lt
    • Benzin 5.3 tl/lt
  • Elektrik 41.52 kr./kWh (tek terimli tek zamanlı ticarethane fiyatı, fon ve vergiler dâhil)