Genel hususlar
Kamu kurum ve kuruluşları, tüketim tesislerinin elektrik ihtiyacını karşılamak üzere, ilgili tüketim tesis(ler)inin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü geçmeyecek şekilde 5 MW kurulu güç üst sınırına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurabilir.[1] Tesisin geçici kabulünün, bağlantı anlaşması imza tarihinden itibaren 3 yıl içerisinde tamamlanması gerekmektedir.
Bu madde kapsamındaki tesisler için aynı dağıtım bölgesinde yer almak koşuluyla üretim ve tüketim tesislerinin aynı ölçüm noktasında olması şartı aranmaz (buna göre, Kamu Kurum ve Kuruluşları araziye GES kurulabilir).
Tüketim tesisi sayısı birden fazla ise, 5 MW üst limitine kadar olmak üzere tüketim tesislerinin her birinin bağlantı anlaşması sözleşme güçlerinin toplamı kadar güce karşılık gelecek şekilde lisanssız yenilenebilir enerji tesisi kurulabilir. Ancak, unutulmamalıdır ki, bu tüketim tesisleri serbest tüketici olarak ikili anlaşma ile elektrik tedarik ediyorsa, tüketim tesislerinin tamamı tek bir tedarikçi ile ikili anlaşma yapmış olmak zorundadır ve ayrıca, üretim tesisi ile ilişkilendirilecek tüketim tesislerinin aynı tarife grubundan olması zorunludur (madde 30/6).
Öte yandan, Kamu Kurum ve Kuruluşları, atıksu ve içme suyu arıtma tesisleri ile tarımsal sulama amaçlı tesislerin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü geçmemek kaydıyla, tüketim tesisleri ile aynı ölçüm noktasında 5 MW kurulu güç üst sınırına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurabilir (bu tesisler de araziye kurulabilir).
İhtiyaç fazlası enerjinin değerlendirilmesi
Yönetmeliğin amacı, tüketicilerin elektrik ihtiyacını kendi üretim tesisinden karşılamasıdır; ancak, ihtiyaç fazlası enerji aylık mahsuplaşma uygulaması çerçevesinde Görevli Tedarik Şirketi (“GTŞ”) tarafından satın alınır.
Mahsuplaşma için, herhangi bir ayda üretilen ve tüketilen elektrik enerjisi tespit edilir ve;
- “üretim < tüketim” ise, fark kadar elektrik faturası GTŞ[2] tarafından tahakkuk ettirilir,
- “üretim > tüketim” ise, üretim fazlalığı (ihtiyaç fazlası elektrik) GTŞ tarafından satın alınır.
İhtiyaç fazlası elektrik, madde 19/2 gereğince “sistem bağlantı anlaşmasında belirtilen tarihten itibaren” 10 yıl süreyle satın alınır.
İhtiyaç fazlası enerji için yapılacak ödemenin tespit edilmesi
Üretimi-tüketimi aynı veya farklı yerlerdeki kamu kurum ve kuruluşlarınca kurulan tesisler için de aylık mahsuplaşma uygulaması söz konusudur.
1) Ay sonu itibariyle toplamda “Üretim > Tüketim” olduğu durumlarda oluşan ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için üreticiye yapılacak ödemede, tüketim noktasının abone grubunun tek zamanlı birim fiyatı kullanılır ve bu birim fiyattan dağıtım bedeli eksiltilmek suretiyle net birim fiyat elde edilir. Şöyle ki;
| Üretim (X) | Tüketim (Y) | Ticarethane birim fiyat (A)[3] | Dağıtım bedeli (B) |
| 1000 kWh | 500 kWh | 57,3852 kr./kWh | 14,6879 kr./kWh |
Ödeme: (X-Y)*(A-B) formülüyle hesaplanacaktır. Buna göre, tablodaki değerlere göre;
(1000 – 500) x (57,3852 – 14,6879) = 213,49 TL + KDV
2) Tüketim > Üretim ise fark kadarlık elektrik miktarınca fatura tahakkuk ettirilir.
3) Öte yandan, ay sonu itibariyle mahsuplaşılan elektrik enerjisi miktarınca da;
- saatlik bazda tüketim fazlalıkları toplamı için çekiş yönünde
- saatlik bazda üretim fazlalıkları için de veriş yönünde
dağıtım bedeli uygulanır (indirimsiz).
Detaylı analiz için Google E-Tablo bağlantısı (salt görüntüleme/view only).
10 kW üzeri güçteki tüm tesisler, ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi dolayısıyla kendisine yapılacak ödeme için fatura kesmek zorundadır. 10 kW ve altı güçteki tesislere esnaf muaflığı uygulanmaktadır (bu husus, 11/06/2018 tarihli ve 30448 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 303 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile düzenlenmiştir).
Başvuru (bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu)
Başvurular ilgili şebeke işletmecisine yapılır (örneğin, dağıtım seviyesinden bağlı ve Aydın-Denizli-Muğla illeri sınırlarındaki tüketim tesisleriyle ilişkilendirilecek üretim tesisi için ADM EDAŞ’a başvurulur).
- Başvuru formu (Yönetmelik Ek-1)
- Yetki belgeleri
- Ortaklık yapısını ortaya koyan bilgi/belgeler
- Üretim tesisiyle kurulacağı yere ait en az 2 yıl süreli kira sözleşmesi veya kullanım hakkının edinildiğine dair belge
- Üretim tesisiyle ilişkilendirilecek tüketim tesisleri için tekil kod (tesisat numarası)
- Başvuru ücretinin şebeke işletmecisinin hesabına yatırıldığına ilişkin dekont (>250 kWe için 752 TL)
- Üretim tesisi tek hat şeması
- Enerji İşleri Genel Müdürlüğü teknik değerlendirme formu (CD içinde)
- Lihkab veya Harita Mühendisi onaylı koordinatlı aplikasyon krokisi
Değerlendirme süreci
- X ayında alınan başvurular, X+1 inci ayın ilk 15 günü içerisinde Komisyon tarafından evrak yönündentoplu olarak değerlendirilip sonuçlandırılır ve sonuçlar, değerlendirme tarihini izleyen iş günü içerisinde şebeke işletmecisinin sitesinde yayınlanır (madde 13).
- Evrak yönünden yapılan değerlendirmenin ardından TEİAŞ’tan trafo merkezi özelinde arıza akım limiti konusunda görüş alınır. TEİAŞ ilgili talebe ilişkin görüşünü, talebin kendisine geliş tarihinden itibaren 15 gün içinde sonuçlandırır (madde 7/5).
- Daha sonra, X + 2 nci ayın ilk 15 günü içerisinde komisyon tarafından teknik yönden değerlendirme yapılır (TEİAŞ’ın arıza akım limitinin aşıldığını bildirdiği başvurular teknik değerlendirme yapılmaksızın reddedilir) ve sonuçlar, değerlendirme tarihini izleyen iş günü içerisinde şebeke işletmecisinin sitesinde yayınlanır (madde 15/1-a). Evrak yönünden toplu değerlendirme sonuçlarına ilişkin başvuru sahiplerine bildirimde bulunulmazken, teknik değerlendirme sonuçlarına ilişkin 3 iş günü içerisinde yazılı bildirimde bulunulur (madde 15/1-b).
- Nihai olarak, başvurular, uygun bulunma tarihini takiben 10 iş günü içerisinde (yani, X + 2 nci ayın ilk 10 gününü takip eden 15 iş günü içerisinde) değerlendirme için EİGM’ye gönderilir (madde 16/2) ve EİGM tarafından teknik değerlendirme 30 gün içerisinde sonuçlandırılır.
Bunlara göre, X ayı içerisinde yapılan başvuru, takriben 4 ay sonra tamamlanıyor.
Bağlantı anlaşmasına çağrı mektubunun tebliğini takiben 90 gün içerisinde üretim tesisi projesi Bakanlığa onaya sunulmalıdır (madde 17/1).
Kamu kurum ve kuruluşları nelerdir?
Belediye İktisadi Teşebbüsleri’nin LÜY kapsamında kamu kurum ve kuruluşu olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususu muğlak!
Dipnotlar
[1] AG seviyesinden bağlanacak üretim tesislerinin toplam kapasitesi, bu üretim tesisinin bağlı olduğu dağıtım transformatörünün şebeke işletmecisine ait olması durumunda transformatör kapasitenin yüzde 50’sini geçemez ve bu kişiye 1 yıl içinde en fazla 100 kWe tahsis edilir (trafo kapasitesi >1000 kVA ise). Trafo kapasitesi 100-1000 kVA arasında (sınır değerler dâhil) ise kapasitesinin yüzde 10’u kadar, 100 kVA’dan küçük ise de 7.5 kWe kadar tahsis yapılır.
[2] Örneğin Aydın-Denizli-Muğla illeri için Aydem EPSAŞ.
[3] AG’den bağlı tek terimli tarife değeri kullanılmıştır.
Enerji Sektöründeki Gelişmeler 