Gündemimde kazık bir haber var. Vatan’dan Meltem Kara’nın haberine göre Otopark Yönetmeliği değişiyor. 01 Ocak 2018’de yürürlüğe girmesinin beklendiği belirtilen taslak ilginç, zira şunlar öngörülmekteymiş;
- Eskiden 3 daire başına 1 otopark alanı zorunluluğu daire başı hale geliyor. Üstelik, toplu konut inşaatlarında, kamu kurum ve kuruluşları, sinema, tiyatro gibi yapılarda, hastanelerde ve otellerde otopark ihtiyacının parselinde veya bina bünyesinde karşılanması zorunlu oldu, yani otopark bedeliyle kurtulamıyor bunlar.
- Her 50 park yerinden biri, elektrikli araçlara uygun olarak düzenlenecek.
- Bütün otopark türlerinde, otopark alanının yüzde 1’i kadar ilave bir alan, bisiklet ve motosiklet park yeri olarak ayrılacak.
Değişiklikteki yaklaşımlar güzel; ancak inşaat maliyetleri yükselecektir. O nedenle “kazık bir haber” nitelendirmesi yaptım.
Gelecek, elektrikli (plug-in/hibrit) – dizel – hidrojen yakıt hücreli araçlardan oluşacak. Menzil söz konusu olduğunda elektrikli araçların alacağı daha çok mesafe var. Yakıt hücreli araçlar denildiğinde de maalesef elektrikli araçlardan daha da geride; güvenlik, maliyet (dolum istasyonu ve araç maliyeti) anlamında.
Yakıt hücreleri forkliftlerde kullanılıyor halihazırda ve Bloomberg’de çıkan bir habere göre Plug Power isimli şirket yıllardır müşteri arıyormuş ve sonunda Amazon’la 10 tane ambarda kullanılmak üzere anlaşma sağlamış. Benzer şekilde, Wallmart, Plug Power şirketiyle 600 milyon $’lık anlaşma yapmış Haziran’da ve forkliftlerin kullanıldığı ambar sayısını 2’ye katlamayı planlıyormuş (58 adet). ABD’de toplam 600 binden fazla forklif varmış ve bunların %3’ten azı hidrojen yakıt piliyle çalışıyor. Bu arada, Toyota dünyanın en büyük forklif imalatçısıymış ve Toyota aynı zamanda hidrojen yakıt piline odaklanan da yegane şirket diyebiliriz.
Bugün bir diğer önemli husus da Alman otomotiv devleriyle hükümetin toplantısı. CEO’lar, yetkilileri dizelin geleceği olduğuna ikna etmeye çalışacaklar. Alman otomotiv üreticileri, Tesla, Nissan gibi elektrikli araç üreten şirketleri yakalamak için zamana ihtiyaç duyuyor. Alman şirketlerin elektrikli araç konusundaki durumlarını resmetmeye çalışalım:
- VW de 2025’te 30 yeni EV modelini piyasaya sunmuş olmayı hedefliyor. Daimler, 2025’e kadar 10 adet EV modeline 10 milyar € bütçe ayırmış. Morgan Stanley’e göre, EV dönüşümü nedeniyle VW 2025-2028 yılları arasında zarar yazacak.
- VW CEO’su Matthias Müller, “Tesla S modelinin başarısı Phaeton planlarını gözden geçirmemize bizi zorladı.” ifadesini 2017 Mart’ta kullandı.
- VW CEO’su Matthias Müller, satış adetlerinden hareketle, EV piyasasının halen niş (niche) bir pazar olduğunu ve VW’nin EV piyasasını bunun ötesine taşımak amacıyla önümüzdeki 5 yıl içerisinde 9 milyar €’luk yatırım yapacağını söyledi. Ancak, öte yandan, 22 milyar $ da daha verimli içten yanmalı motor teknolojisi geliştirilmesine yatırım yapacaklarını ifade etti. Bunu 2017 Mayıs’da dedi.
- VW de, Anhui Jianghuai Automobile (JAC Motors) ile ortaklık kurup Çin’de yılda 100 bin elektrikli araç satmayı ve yolculuk paylaşım girişimi Didi’ye araç satmayı planlıyor. İlaveten, VW’nin Çin ülke müdürü, elektrikli araç kotasının nasıl uygulanacağı konusundaki belirsizliklere rağmen, gelecek yıl VW’nin tam elektrikli aracı Çin’de piyasaya süreceğini söyledi. Daimler de, Didi ile birlikte ne geliştirebiliriz diye konuştuklarını söylemişti.
- VW Almanya’da kendi batarya fabrikasını kurma planı yapıyor (2 milyar $’lık bir
plan). - Audi, emisyon skandalından sonra, 2022’ye kadar 10 milyar €’luk maliyet kesintisiyle (AR-GE kesileceği söylenmiş) elektrikli araç için fon sağlamayı planlıyor. Şirketin ayrıca 7 üst düzey yöneticisinden 4’ününü görevleri değişiyor.
Elektrikli araç işi, yılda 100 milyona yakın aracın satıldığı bir dünyada elbette niş gibi gözükebilir; ama düşünüldüğünden daha hızlı bir şekilde adapte olunuyor ve 2040’lı yılların nasıl olacağı az çok tahmin edilebiliyor. Bu konuyla alakalı kendi değerlendirmem burada (era of EV).
İlave bilgi: Almanların 2016 yılı araç motoru ihracatı 228, makine 170, kimya 107, elektronik 100 milyar EURO (grafik). 2015 Eylül’den bu yana Almanların dizel araç satışlarındaki payı düşüyor (%50’lerden 42’lere kadar gerilemiş) (grafik).
Hong Kong’lu milyarder Li Ka-shing akıllı sayaç (su ve eleketrik) geliştiren Alman Ista International GmbH şirketini borçlarıyla birlikte 4.5 milyar € karşılığı satın aldı (işlem rekabet otoritesi tarafından onaylandıktan sonra tamamlanacak).
Şirketin geçen yılki satış geliri 850 milyon € (12 milyon kişiye).
İlave bilgi: Panasonic, elektrik anahtarları, priz ve sayaç geliştiren Türk şirketi Viko’yu 2013’ün Kasım’ında 460 milyon $’a satın almıştı.
#Shell – Düşük petrol fiyatları ve Shell’in yeşil yol arayışı (bağlantı)
Shell CEO’su Ben Van Beurden geçtiğimiz hafta demişti ki “gelecekteki aracım elektrikli olacak”. Bundan kısa süre önce de İstanbul’da düzenlenen 22nd World Petroleum Congress’de temiz New Energies bölümüne, yenilenebilir enerji ve elektrikli araçlar için 1 milyarlık harcama yapacaklarını söylemişti (Shell CEO’su hidrojen yakıtlı araçlarda, LNG’li ve yeni nesil bio yakıtlarda gelecek görüyor). Nitekim, 2017’nin aşında Toyota ile 7 tane hidrojen dolum istasyonu için işbirliğine gitmişti.
CEO’nun yatırımcılarını ikna etme konusunda başarılı sanırız. Zira, Shell ve SoftBank birlikte, 5 milyar $ değerlemeyle Asya’nın en büyük yenilenebilir enerji şirketi olan Singapur merkezli Equis Energy’yi satın almak için teklif verdiler. Portföyünde güneş, rüzgar ve hidro projeleri olan şirketin işletmedeki gücü 4.4 GW, inşaat halindeki (+geliştirilmekte olanlar) gücüyse 6.7 GW.
Teklif verenler arasında Engie de var (Japon finansal holding Orix ile birlikte). Engie’nin 1000 MW’lık rüzgar YEKA ihalemize katılmadığını hatırlatalım.
Yakınsama (petrol ve rüzgar)
Teknolojide yakınsama bilinen bir şey, convergence deniyor. Açık deniz petrol platformları sayesinde derin deniz projeleri geliştirilmesi konusunda petrol şirketleri çok deneyimli. Bunu çok iyi bilen Statoil New York sahillerinde rüzgar çiftliği geliştirmek için lisans aldı. Shell de, deniz aşırı rüzgar santrallerinde de pay kapmaya çalışıyor
Kısa kısa haberler
- Zorlu, Filistin elektrik şirketi JDECO ile MoU imzaladı.
- Şarkıcı Will.i.am tarafından2016’da kurulan i.am+, ev otomasyon sistemi geliştiren #Wink’i satın aldı.
- Tesla Model 3 chip Alman Infineon’dan.
- Toshiba chip birimini bir türlü elinden çıkaramadı. Süreç tekrar durmuş.
- Rusya’nın, Siemens gaz türbinlerini Kırım’a gönderdiğinin ortaya çıkması sonrası, daha fazla Rus gerçek ve tüzel kişisine yaptırım uygulanması için Almanya’nın getirdiği öneri AB tarafından destekleniyor. Nihai karar ise henüz verilmedi.
Enerji Sektöründeki Gelişmeler 