21.03.2017

Facts Global Energy’den Cüneyt Kazokoğlu’nun FT’de elektrikli araçlar ve petrol üzerine bir yazısı yayınlandı. Barış Sanlı EAK’sinde belirtildiği kadarıyla 600 kelime limitinden ötürü lityum pillere vs değinilememiş; ama yazıda özetle şunlar denilmektedir:

• Elektrikli araç satışları devlet teşvikleri olmadan çok anlamlı şekilde düşüyor, nitekim Danimarka’da 2016’nın Ocak ayında teşviklerin azaltılması sonrası EV satışları %80 oranında düşmüştü.
• 150 $/kWh mertebesindeki batarya fiyatının seri üretimin tetiklenmesi noktasında eşik olduğu düşünülse de, benzin ve dizel yakıtlı araçlarla rekabet edebilecek düzeyde bir elektrikli araba binlerce dolar.
• Maliyetin ötesinde, enerji yoğunluğu olarak ifade edilen verimlilik artış hızı yavaş. Araca fazla batarya ekleme ihtiyacı olmadan menzil artırılamadığı durum iyiye işaret değil.
• Petrol fiyatlarının düşük seyretmesi SUV sevicileri bu araçları almaya yönlendiriyor. Nitekim, ABD’de satılan her 1 hibrit araca karşılık Ford 6 tane F series SUV satmış. Çin’de bile satılan her 3 araçtan 1 tanesi SUV imiş.
• Üretim kapasitesi ayrı bir engel, zira 2016’daki toplam elektrikli araç üretimi 500 bin kadar iken (Tesla 2016’da 80 bin araç piyasaya sürmüş), diğer otomobillerin imalatı 70 milyon mertebesinde.
• Global araç üretimi son 10 yılda yıllık 2 milyon adet artış trendine sahip. Elektrikli araç üretimi benzer oranda artsa bile toplam içindeki oranı değişmeyecek.

Cüneyt Bey’in Barış Sanlı’ya yaptığı ilave açıklamalarda lithium-ion kapasitesinin 42 GWh mertebesinde olduğu şeklinde bir ifade geçiyor, bunu anlamadım, zira gerek FT’deki gerekse de Visual Capitalist sitelerinde 2016 aktif üretim kapasitesinin 28 GWh olduğu tespit edilmişti. Benzer şekilde, batarya imalatının 1/4’ünün araçlarda kullanıldığı söylenmiş; ama yine Visual Capitalist analizine göre “2001 yılında lityum sadece %5’i bataryalar için kullanılırken, bu oran 2015’te %39 olarak tespit edilmiş“. Ama, Cüneyt Bey’in “Eğer 60 kWh’lik 10 milyon araba koyarsanız yola, 600 GWh’lik akü üretmeniz lazım. Bu akü nerede, ne zaman, nasıl üretilecek?” yaklaşımı çok esaslı. Nitekim, Bloomberg New Energy Finance’a göre, eğer Çin’li firmalar hedeflerini gerçekleştirirse, 2020’de Çin’deki toplam kapasite 121 GWh olacak ve Çin’in lithium-ion batarya imalatında yaklaşık %65 civarında paya sahip olacağı düşünüldüğünde, toplam kapasite 200 GWh bile olmuyor; öte yandan, Deutsch Bank analizi 2020’de 250 GWh kapasitenin aşılabileceğini tahmin etmekte, ki daha mantıklı zira Visual Capitalist sitesinin analizi nispeten eksikti. Ref kapasite 225 GWh alınsa ve bunun yaklaşık %70’i otomobil için kullanılsa 160 GWh gibi bir kapasiteye ulaşılıyor ki her bir araçta ortalama 40 kWh’lik 1 adet batarya kullanılsa 4 milyon araç eder.

Apple CEO’su Tim Cook Ofo isimli Çin’li bisiklet paylaşım girişimini ziyaret etti. Uber’in Çin’deki rakibi olan Didi Chuxing’dan 450 milyon $ yatırım alan ve bu yatırımla 1 milyar F$ değerleme eşiğini aşarak Unicorn olan Ofo, Çin’de 43 şehirde 2.2 milyon bisiklet işletiyor. Ofo’nun YouTube kanalındaki tanıtım videosu linki.

Ofo’nun rakibi Mobike ise, Tencent’ten yatırım almış.

Toyota Hibrit Buluşmaları (İzmir)

Toyota Türkiye Pazarlama Grup Müdürü Barış Erdim’in aktardıkları

• 2020 yılında Türkiye’deki satışlarının %50’sinin hibrit araçlardan oluşmasını hedefliyorlar (2016 satışı: 52832).
• Hibrit araçlar dünyada 10 milyon adetlik satış rakamına ulaştı.
• 2016 yılında Batı Avrupa’da her 100 Toyota aracın 43’ü hibrit.
• Türkiye’de bugüne kadar 3 bine yakın hibrit Yaris satıldı, halen internette sadece 28’i satışta.

Fiat ile VW birleşir mi? Fiat CEO’su VW patronu muhtemel bir birleşme için yakın zamanda görüşebilmeyi beklediğini açıkladı (bu açıklama, VW’nin 14.03.2017 tarihli “birleşmeye kapımız açık” haberlerinden sonra geldi). İşin ilginci, 20.03.2017 tarihli haberlerde, Fiat CEO’su, birleşme haberlerinin spekülasyon olduğunu söylemişti. Benzer haberler 2014’te de yapılmıştı ve yine reddedilmişti.